Ana içeriğe atla

Sosyal Dominans, İlişki Gücü, Cinsiyetçilik ve Evlilik Kalitesi Arasındaki Aktör–Partner Etkilerini İnceleme

Nilüfer Kafescioğlu, Kadir Has Üniversitesi ve Akureyri Üniversitesi’nden akademisyenlerle birlikte, grup temelli eşitsizlikle ilgili tutumların (sosyal dominans yönelimi – SDO) evlilik kalitesi üzerindeki aktör–partner etkilerini ve SDO’nun evlilik kalitesi üzerindeki dolaylı aktör–partner etkilerini, ambivalent cinsiyetçilik ve partnerlerin kendi ilişki güçlerine yönelik algıları aracılığıyla incelemektedir. Önceki araştırmalar, sosyal tutumların ilişki dinamiklerini etkileyebileceğini öne sürmüş olsa da, daha geniş sosyal eşitsizlik görüşlerinin partnerler arasındaki evlilik kalitesini etkileyip etkilemediği hala netlik kazanmamıştır.
Bu çalışmaya Türkiye'den 90 heteroseksüel evli çift (N = 180) katılmış ve çevrimiçi anketle SDO, evlilik kalitesi, ilişki gücü ve ambivalent cinsiyetçilik ölçülmüştür. Aktör–partner bağımlılık modeli (APIM) ve aktör–partner bağımlılık modelinin aracılığıyla analiz edilmiştir (APIMeM).
Sonuçlar, dolaylı etkiler açısından, erkeklerin SDO’sunun ilişki gücü ve düşman cinsiyetçilik aracılığıyla evlilik kalitelerini olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Kadınlar için ise anlamlı bir dolaylı etki bulunmamıştır. Ancak, kadınların ilişki gücü, hem kendi hem de partnerlerinin evlilik kalitesiyle olumlu bir ilişki gösterirken, onların benevolent (iyi niyetli) cinsiyetçiliği, her iki tarafın evlilik kalitesiyle olumsuz bir ilişki sergilemiştir.
Bu bulgular, bireylerin hayatlarındaki politik, sosyal ve kişisel faktörler arasındaki bağlantıların daha bütünleşik bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlamaktadır. Çalışma, erkeklerin ve kadınların sosyal eşitsizlikle ilgili görüşlerinin yakın ilişkilerini nasıl etkilediğini incelemenin önemini vurgulamakta ve klinik uygulamalar ve ilişki eğitimi için ipuçları sunmaktadır.